Cwmni recordiau Cymraeg byr-hoedlog o ganol y 70au, a sefydlwyd gan Hywel Williams. Gyda chyfeiriad yn Hanner Ffordd, Nantgaredig, Dyfed. Enw masnach y cwmni oedd Afon (Recordiau) Cyf.
Rhyddhaodd y cwmni dair o recordiau byr, er fod y drefn rhifo yn awgrym bod un arall wedi’w ystyried os nad wedi’w rhyddhau go iawn.
Mae’r drefn rhifo yn defnyddio’r llythrennau RAS (Recordiau Afon Sengl):
RAS 001 Chwys-Gwr Bonheddig Hael/Fel Na Mae’r Byd Yn Mynd (1975)
RAS 002 Talcen Crych-Angharad/Yfory (1975)
RAS 004 Rhian Rowe-Cariad Côll/Tyrd I’r Oed (dim dyddiad, efallai 1976)
Er nad wyf yn gwybod i sicrwydd, dwi wedi clywed dyfalu efallai mai record gan y grwp Cwrwgl Sam (un o grwpiau Derek Brown) oedd RAS 003 i fod. Rhyddhaodd Cwrwgl Sam bâr o draciau ar y record hir Lleisiau gan fudiad Adfer yn 1975 (Cei / Henaint).
Chwys oedd Sulwyn Rees (lleisydd), Colin Owen (drymiau), John Davies (gitar flaen) a Clive Richards (gitar fas). Roeddynt yn tarddu o Hwlffordd a Chaerfyrddin ac wedi bod yn perfformio am tua dwy flynedd cyn rhyddhau y record hon, a recordiwyd yn stiwdios Swansea Sound yn Abertawe. Byddai Sulwyn yn gwisgo fel “Gwr Bonheddig Hael” i ganu’r gân honno o dro i dro! Daeth y grwp i amlygrwydd cenedlaethol wedi Twrw Tanllyd Pontrhydfendigaid, wedi peth amser yn perfformio’n lleol yn y de orllewin.
Wedi i’r grwp Chwys ddod i ben, aeth Colin, John a Clive ymlaen i ffurfio Eliffant gyda Geraint Griffiths wedi diwedd y grwp Injaroc y bu Geraint yn aelod ohono.
Talcen Crych oedd Alun Lenny, Austin Davies, Eifion Daniels a Ronw Protheroe, gyda chyfraniadau gan John Davies, Colin Owen a Geraint Lovgreen. Rheolwr y grwp oedd Hywel Williams.
Eglura’r nodiadau ar glawr y record fod llun y clawr wedi’w dynnu gan Derek Powell ar ol perfformiad o’r opera roc “Enoc Huws-Siwparsiopwr. Hefyd, mae’n egluro testun y gân gyntaf, Angharad: “Dafydd a ddychwelodd i’w henwlad wedi’r rhyfel hir ac fe welodd nad oedd yr hyn a fu yn bod mwyach-collodd ei deulu, ei gartref, ei dir a’i gyfeillion ac fe ymroddodd gweddill ei fywyd i’r dasg o geisio dod o hyd i fywyd a breuddwyd ei ieuenctid. Weithiau clywir ei gri yn swn y gwynt ac yn sibrwd y tonnau – “Angharad” – ond bellach ‘does neb yn gwrando.“
Roeddynt wedi rhyddhau record cyn hyn ar label Wren yn 1974 dan y teitl “Allan Yn Fuan” (Wren WSP 2030). Roedd “line-up” y grwp ychydig yn wahanol adeg hynny yn ol y nodiadau ar glawr y record honno.
Rhian Rowe – merch o Gwm Gwendraeth a fu’n aelod o’r grwp Clychau’r Nant hefo Ann a Wendy Thomas a ryddhaodd record ar label Wren yn 1973.
Hefyd, rhyddhaodd Rhian record sengl ei hun i Wren (WSP 2019) yn 1973, pan oedd ond 14 oed. Mae’n debyg i Rhian ennill teitl Seren Asbri yn 1976, a chystadlu yng nghystadleuaeth Cân I Gymru yr un flwyddyn gyda’r gân “Y Llanc Glas Lygad” – gellir clywed y gân honno ar gryno ddisg “Can I Gymru-Y Casgliad Cyflawn 1969-2005” gan Sain (SCD 2494, 2005).
Y Blog Recordiau Cymraeg 